top of page
Buscar
  • Foto del escritorJose Olazaba

Kema se tlajtolkamanali poliui

Actualizado: 4 jun 2020

Kema poliui se tlajtolkamanali,

nochi tlamantli tlen yejyektsi,

keja sitlalimej, tonati uan metstli.  

Tlen tijchiuaj timaseualmej,

keja kema tijtekiuiaj totlalnamikilis

o tlen tijmachiliaj ipan totlakayo o ipan toyolo,

ayok ueli tikitaj.


Kema se tlajtolkamanali poliui,

nochi tlen onka ipan ni tlaltipaktli

keja nopa ueyi atl uan nopa atentinij.

Nochi tlamantli tekuanimej uan nochi tlamantli xiuitinij.

Niyon ax timoiljuis, niyon ax ueli tikijtos,

niyon ax ueli tijtlachilis o tijkakis

pampa polijtok nopa tlajtoli.


Uajka motsakua

ipan kampa ueli chinancotinij,

ipan kampa ueli tlaltipaktli

keja kema motsakua se kuapuerta

o se ventana.

Kema onka sekinok tlajtolkamanali, mitstlachialtis,

pampa tijmachilis tlamantli tlen san toTeko ueli kichiua

uan tlen kichiuaj maseualtlakamej.

Ya ni ika tlen kipiaj yolistli ipan ni tlaltipaktli.


Kema poliui se tlajtolkamanali,

nochi poliui, hasta nopa kamanali tlen tijtekiuiaj para titeiljuisej titeikneliaj,

o kema titepouiliaj para tlachke techkokoua o techkuesoua,

poliui nopa antigua uikatl tlen uikayayaj touejkapantatauaj,

nochi tlamantli tlen kipouayayaj, kejatsa momajtoyaj kema moteochiuayayaj.

Keja moskaltijkej,

ayok aka uelis sampa kipouas.

Kema poliui se tlajtolkamanali,

eli keja miki,

uan miak mijkejya

uan miak mikisej.

Eli keja kema tlapani se teskatl,

inintos eli keja ekauilotl tlen san panotejki,

pampa ayok aka molinia uan kema pano ya ni,

maseualmej mokauaj más teikneltijkej.

 

Cuando muere una lengua

las cosas divinas,

estrellas, sol y luna;

las cosas humanas,

pensar y sentir,

no se reflejan ya

en ese espejo.


Cuando muere una lengua

todo lo que hay en el mundo,

mares y ríos,

animales y plantas,

ni se piensan, ni pronuncian

con atisbos y sonidos

que no existen ya.


Cuando muere una lengua

entonces se cierra

a todos los pueblos del mundo

una ventana, una puerta,

un asomarse

de modo distinto

a cuanto es ser y vida en la tierra.


Cuando muere una lengua,

sus palabras de amor,

entonación de dolor y querencia,

tal vez viejos cantos,

relatos, discursos, plegarias,

nadie, cual fueron,

alcanzará a repetir.


Cuando muere una lengua,

ya muchas han muerto

y muchas pueden morir.

Espejos para siempre quebrados,

sombra de voces

para siempre acalladas:

la humanidad se empobrece.



Poema de Miguel Leon-Portilla


53 visualizaciones0 comentarios

Entradas Recientes

Ver todo

Ajkia na?

Así se llamará el primer episodio de un nuevo podcast en el que ya vengo trabajando desde hace algunas semanas; anteriormente ya había...

Comentários


bottom of page